Licencje

Publikowane oprogramowanie powinno być wolnym oprogramowaniem. Żeby uczynić je wolnym, trzeba je wydać na licencji wolnego oprogramowania. Zwykle stosujemy Powszechną Licencję Publiczną GNU (GNU GPL), precyzując wersję 3 lub późniejszą, ale sporadycznie korzystamy również z innych licencji wolnego oprogramowania. Dla programów GNU stosujemy tylko takie licencje, które są zgodne z GNU GPL.

Dokumentacja wolnego oprogramowania powinna być wolną dokumentacją, żeby ludzie mogli ją rozprowadzać razem z programami, które opisuje, i ulepszać. Żeby uczynić ją wolną, trzeba ją wydać na licencji wolnej dokumentacji. Zwykle stosujemy Licencję GNU Wolnej Dokumentacji (GNU FDL), ale sporadycznie korzystamy także z innych licencji wolnej dokumentacji.

Jeśli rozpoczynacie nowy projekt i nie jesteście pewni jakiej licencji użyć, „Jak wybrać licencję” w prosty sposób przedstawia nasze zalecenia. Jeśli wolicie prostą listę, mamy stronę wymieniającą proponowane licencje typu copyleft.

Mamy także stronę opisującą problem Licencji BSD.

Ocenianie licencji

Jeśli natkniecie się na licencję, której nie mamy na naszej liście licencji, możecie poprosić abyśmy oceniki, czy jest to wolna licencja. Prosimy o przesłanie kopii licencji (i adresu, gdzie znaleźliście) na adres licensing@fsf.org. Nasi eksperci od licencji i zarząd ją oceni. Jeśli licencja ma nietypowe warunki, mogą poruszyć głębokie kwestie filozoficzne, więc nie możemy obiecywać szybkiej odpowiedzi.

Zasoby dotyczące wszystkich naszych licencji na oprogramowanie

Prezentujemy zasoby, które mają za zadanie pomóc ludziom zrozumieć i używać nasze licencje:

• Często zadawane pytania o licencjach GNU
• Jak zastosować licencje GNU do własnych programów
• Co robić w przypadku napotkania naruszenia licencji GNU
• Kompatybilność licencji i relicencjonowanie
• Lista wolnych licencji
• Wydawanie wolnego oprogramowania a praca na uczelni
• Dlaczego FSF pobiera od współpracowników deklaracje przepisania praw autorskich
• Logo licencji GNU do użycia we własnych projektach
• FSF Licensing & Compliance Lab
• <licensing@fsf.org> służący uzyskaniu pomocy w sprawie licencji

Powszechna Licencja Publiczna GNU
GNU General Public License

Powszechną Licencję Publiczną GNU, GNU General Public License, często zwaną krótko GNU GPL, użyto dla większości programów GNU, a także ponad połowy pakietów wolnego oprogramowania. Najnowsza wersja nosi numer 3.

• Powszechna Licencja Publiczna GNU w postaci: HTML, czystego tekstu, ODF, Docbook v4 czy v5, Texinfo, LaTeX, Markdown oraz RTF. Powyższe pliki przygotowano jako części do włączenia do innych dokumentów, nie są sformatowane do publikowania jako samodzielna całość.
• Szybki przewodnik po GPLv3
• Starsze wersje GNU GPL

Mniejsza Powszechna Licencja Publiczna GNU
GNU Lesser General Public License

Mniejszą Powszechną Licencję Publiczną GNU, GNU Lesser General Public License, użyto dla kilku (ale nie wszystkich) bibliotek GNU. Najnowsza wersja nosi numer 3.

• Powszechna Licencja Publiczna GNU w postaci: HTML, czystego tekstu, Docbook, Texinfo, Markdown, ODF oraz RTF. Powyższe pliki przygotowano jako części do włączenia do innych dokumentów, nie są sformatowane do publikowania jako samodzielna całość.
• Dlaczego nie powinniście użyć Lesser GPL dla swej kolejnej biblioteki
• Starsze wersje GNU LGPL

Powszechna Licencja Publiczna GNU Affero
The GNU Affero General Public License

Powszechna Licencja Publiczna GNU Affero bazuje na GNU GPL, ale posiada dodatkowy zapis, który pozwala użytkownikom licencjonowanego oprogramowania korzystającym z niego przez sieć na otrzymanie kodu źródłowego programu. Zalecamy aby GNU AGPL była używana dla każdego rodzaju oprogramowania, która będzie używana przez sieć. Najnowsza wersja nosi numer 3.

• Powszechna Licencja Publiczna GNU w postaci: HTML, czystego tekstu, Docbook, Texinfo, LaTeX, Markdown, ODF oraz RTF. Powyższe pliki przygotowano jako części do włączenia do innych dokumentów, nie są sformatowane do publikowania jako samodzielna całość.
• Dlaczego Affero GPL

Licencja GNU Wolnej Dokumentacji
GNU Free Documentation License

Licencja GNU Wolnej Dokumentacji, GNU Free Documentation License, jest rodzajem licencji copyleft przeznaczonej do stosowania w przypadku podręczników, instrukcji czy innej dokumentacji w celu zapewnienia każdemu praktycznej wolności kopiowania i rozpowszechniania tych materiałów, z dokonywaniem modyfikacji lub bez, zarówno w celach komercyjnych, jak i niekomercyjnych. Najnowsza wersja nosi numer 1.3.

• Powszechna Licencja Publiczna GNU w postaci: HTML, czystego tekstu, Docbook v4 czy v5, Texinfo, LaTeX, Markdown, ODF oraz RTF. Powyższe pliki przygotowano jako części do włączenia do innych dokumentów, nie są sformatowane do publikowania jako samodzielna całość.
• Dlaczego wydawcy powinni stosować GNU FDL?
• Jak zastosować GNU FDL do własnej dokumentacji
• Wskazówki dotyczące stosowania GNU FDL
• Jak korzystać z opcjonalnych możliwości GNU FDL
• Starsze wersje GNU FDL

Wyjątki od licencji GNU

Niektóre programy GNU mają dodatkowe pozwolenia lub specjalne wyjątki od pewnych warunków zawartych w głównej licencji. Ponieważ niektóre z nich są często używane lub pociągają za sobą pytania, zebraliśmy je na liście wyjątków.

Odnośniki URL do licencji

Zazwyczaj najlepiej odnosić się do ostatnich wersji naszych licencji, dlatego standardowe odnośniki, takiej jak http://www.gnu.org/licenses/gpl.html, nie zawierają numeru wersji. Jeśli potrzebny jest odnośnik do konkretnej wersji można użyć jednego z poniższych [pomiń odnośniki]:

Powszechna Licencja Publiczna GNU
GNU General Public License (GPL)

GPLv3, GPLv2, GPLv1

Mniejsza Powszechna Licencja Publiczna GNU
GNU Lesser General Public License (LGPL)

LGPLv3, LGPLv2.1

Powszechna Licencja Publiczna GNU Affero
GNU Affero General Public License (AGPL)

GNU AGPLv3 (Powszechna Publiczna Licencja Affero w wersji 1 nie jest licencją GNU, ale została zaprojektowana w bardzo podobnym celu co GNU AGPL.

Licencja GNU Wolnej Dokumentacji
GNU Free Documentation License (FDL)

FDLv1.3, FDLv1.2, FDLv1.1

Trwałe linki do alternatywnych formatów każdej z licencji znajdują się na odpowiednich stronach. Nie każda wersja każdej licencji jest dostępna w każdym formacie. Jeśli potrzebna jest wersja, której brakuje, napisz do nas maila.

Zobacz też: strona o starych licencjach.

Nieoficjalne tłumaczenia

Do celów prawnych warunki rozpowszechniania programów GNU oraz innych korzystających z licencji GNU zawiera oryginalna (angielska) wersja licencji. Jednak by pomóc ludziom lepiej je zrozumieć pozwalamy na publikację tłumaczeń na inne języku pod warunkiem, że dostosują się on do pewnych warunków:

• Lista nieoficjalnych tłumaczeń
• Jak stworzyć nieoficjalne tłumaczenia

Wykonywanie i dystrybucja wiernych kopii

Prawa autorskie stron GNU jest domyślnie licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe. Wcześniej była (i dla niektórych stron nadal jest):

Zezwala się na wykonywanie i dystrybucję wiernych kopii tego tekstu, niezależnie od nośnika, pod warunkiem zachowania niniejszego zezwolenia.

Prosimy o zapoznanie się z poniższym komentarzem Ebena Moglena:

„Przez użycie sformułowania ‚wierna kopia, niezależnie od nośnika’ naszym zamiarem nie było wymaganie zachowania nagłówków czy stopek strony lub innych znaczników formatowania. Zachowanie odnośników internetowych jest wymagane zarówno w mediach, które wykorzystują te nośniki jak i w tych które tego nie robią (jako wzmianka lub inna postać odnośnika URL w medium, które nie wykorzystuje HTML).”

Lista wolnych licencji

• Lista wolnych licencji

  Jeśli rozważacie stworzenie nowej licencji, proszę skontaktujcie się z Fundacją wolnego oprogramowania (FSF) pisząc na adres <licensing@fsf.org>. Mnogość różnych wolnych licencji oznacza większy nakład pracy dla ich użytkowników, którzy będą chcieli je zrozumieć. Być może będziemy w stanie pomóc znaleźć istniejącą wolną licencję, która spełnia Wasze wymagania.

  Jeśli nie jest to możliwe, jeśli naprawdę potrzebujesz nowej licencji, dzięki naszej pomocy możesz być pewien, że licencja będzie naprawdę wolną licencją oraz unikniesz różnych praktycznych problemów.

Co to jest Copyleft?

Copyleft jest ogólną metodą umożliwiającą uczynienie programu wolnym oprogramowaniem i nakazanie, by wszystkie jego zmienione i poszerzone wersje również były wolne.

Najprostszym sposobem nadania programowi statusu wolnego oprogramowania jest umieszczenie go w domenie publicznej, bez praw autorskich. Pozwala to innym na dzielenie się programem i własnymi poprawkami, jeśli mają na to ochotę. Ale umożliwia też osobom przeciwnym współpracy przekształcenie programu w oprogramowanie prawnie zastrzeżone, proprietary software. Mogą go zmienić, bardzo albo trochę, i rozprowadzać wynik jako produkt objęty restrykcyjną licencją. Ludzie, którzy dostaną program w takiej zmodyfikowanej postaci nie mają wolności, jaką dał im pierwotny autor — odebrał ją pośrednik.

W projekcie GNU naszym celem jest dać wszystkim użytkownikom swobodę rozpowszechniania i modyfikowania programów GNU. Gdyby pośrednik mógł ją odebrać, moglibyśmy mieć wielu użytkowników, ale nie mieliby oni wolności. Stąd też, zamiast uczynić oprogramowanie GNU dobrem publicznym, zastrzegliśmy dla niego „copyleft”. Copyleft stwierdza, że każdy, kto rozpowszechnia oprogramowanie, z poprawkami lub bez nich, musi równocześnie przekazać prawo do jego dalszego kopiowania i zmiany. Copyleft gwarantuje, że każdy użytkownik ma wolność działań.

Copyleft stanowi też zachętę dla innych programistów, by dokładali swą pracę do wolnego oprogramowania. Tylko dzięki temu istnieje wiele ważnych wolnych programów, takich jak kompilator GNU C++.

Copyleft pomaga też programistom, chcącym wnieść usprawnienia do wolnych programów, daje im na to zezwolenie. Ludzie ci często pracują dla firm czy uczelni, które zrobiłyby niemal wszystko by zdobyć więcej pieniędzy. Czasami programista chciałby przekazać swoje poprawki społeczności, ale jego pracodawcy woleliby przekształcić je w produkt prawnie zastrzeżony.

Gdy wyjaśniamy pracodawcom, że rozpowszechnianie ulepszonej wersji inaczej niż jako wolnego oprogramowania jest nielegalne, zwykle raczej decydują się wydać ją jako wolny program, niż wyrzucić.

By poddać program działaniu copyleft, najpierw zastrzegamy copyright, prawa autorskie do niego. Następnie dokładamy warunki rozpowszechniania, będące prawnym środkiem, dzięki któremu dajemy każdemu prawo do używania, modyfikowania i rozpowszechniania kodu naszego programu lub dowolnego programu pochodnego, ale tylko wtedy gdy warunki rozpowszechniania pozostaną niezmienione. W ten sposób, kod i przekazane wolności stają się prawnie nierozdzielne.

Konstruktorzy oprogramowania prawnie zastrzeżonego wykorzystują system praw autorskich do odebrania wolności użytkownikom, my używamy praw autorskich, bym im tę wolność zagwarantować. Dlatego też odwróciliśmy nazwę, zmieniając „copyright” na „copyleft” [co można rozumieć jako „lewo autorskie” zamiast „prawo autorskie”].

Copyleft to ogólna koncepcja; istnieje wiele sposobów by ją zastosować. W projekcie GNU, dokładne warunki rozpowszechniania, których używamy zawarte są w Powszechnej Publicznej Licencji GNU, Mniejszej Powszechnej Publicznej Licencji GNU oraz Licencji GNU Wolnej Dokumentacji.

Odpowiednia licencja zawarta jest w wielu podręcznikach i w każdej dystrybucji kodu źródłowego projektu GNU.

GNU GPL została zaprojektowana tak, byście łatwo mogli ją zastosować do własnego programu, jeśli jesteście posiadaczami praw autorskich. Nie musicie w tym celu zmieniać tej licencji, po prostu dodajcie do swojego programu poprawnie sformułowane odwołanie do niej. Prosimy zwrócić uwagę, że musi być wówczas użyty pełny tekst GPL. Stanowi on integralną całość i niedozwolone są kopie częściowe. Podobnie jest w przypadku LGPL, AGPL i FDL.

Stosowanie jednakowych warunków rozpowszechniania dla wielu różnych programów ułatwia kopiowanie kodu między różnymi programami. Ponieważ wszystkie one mają te same warunki, nie ma potrzeby zastanawiania się nad zgodnością warunków. Lesser GPL pozwala na zmianę warunków rozpowszechniania na zwykłą GPL, tak że można kopiować kod do innego programu wydanego na GPL.

Licencje dla innych rodzajów prac

Uważamy, że publikowane programy i dokumentacja powinny być wolnymi programami i wolną dokumentacją. Zalecamy wydawanie jako wolnych również wszelkiego rodzaju prac edukacyjnych i encyklopedycznych, przez stosowanie licencji wolnej dokumentacji, takich jak Licencja GNU Wolnej Dokumentacji (GNU FDL).

Dla esejów opartych na opiniach oraz do artykułów naukowych, proponujemy albo licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Stany Zjednoczone, albo prostego „zezwolenia na wierne kopie,” jak objaśnione wyżej.

Nie stoimy na stanowisku, że prace artystyczne czy rozrywkowe muszą być wolne, ale jeśli chcielibyście tego rodzaju pracę wydać jako wolną, zalecamy skorzystanie z Free Art License.