Software patenten bestrijden - Individueel en samen

Software patenten zijn de landmijnen van ieder software project: iedere ontwerpbeslissing heeft het risico dat je een patent schendt, wat fataal kan zijn voor je project.

Bij het ontwikkelen van grote en complexe programma's worden vele ideeën gecombineerd, soms wel honderden of duizenden. In een land met software patenten loop je dan de kans dat een behoorlijk deel van de ideeën in jouw programma al gepatenteerd zijn door diverse bedrijven. Wellicht worden er wel honderden patenten geschonden in je programma. Een studie uit 2004 wees uit dat één belangrijk programma maar liefst 300 Amerikaanse patenten schond. Een dergelijke studie is zoveel werk dat er maar één van gedaan is.

In de praktijk zul je als software ontwikkelaar meestal geconfronteerd worden met één patent tegelijk. Wanneer dat gebeurd kun je er zonder kleerscheuren vanaf komen als je juridische gronden kunt vinden om het patent ongeldig te laten verklaren. Dat is de beste verdediging; wanneer je er in slaagt betekent dat weer één mijn minder in het mijnenveld. Wanneer het patent erg bedreigend is voor de maatschappij dan kan de Public Patent Foundation (pubpat.org) wellicht helpen; dit is hun specialiteit. Je kunt verder de hulp inroepen van computergebruikers om te zoeken naar eerdere publicaties van hetzelfde idee, waarmee je het patent ongeldig kunt laten verklaren. Wij zouden daar allemaal op moeten reageren met wat voor nuttige informatie dan ook die we daarover hebben.

Het één voor één bestrijden van patenten op software zal het gevaar echter nooit keren, net als het doodslaan van muggen geen einde zal maken aan malaria. Je kunt niet verwachten ieder patent succesvol aan te kunnen vechten, zoals je ook niet ieder monster in een computerspel kunt verslaan: vroeg of laat gebeurd het omgekeerde en brengt het schade toe aan je programma. Het Amerikaanse patentbureau vaardigt zo'n honderdduizend patenten op software per jaar uit; hoe goed we ook ons best doen, we kunnen niet zo snel de mijnen vegen als de snelheid waarmee ze worden uitgezet.

Sommige mijnen zijn onmogelijk onklaar te maken. Ieder patent op software brengt schade toe, en ieder patent beperkt nodeloos je gebruik van de computer maar niet ieder patent is ongeldig volgens de voorwaarden van het patentsysteem. De patenten die we succesvol aanvechten zijn degene met “procedurefouten”. We kunnen niets doen tegen de originele fout om patenten op software toe te staan.

Om een deel van het kasteel veilig te stellen moet je meer doen dan alleen de monsters afmaken die op je af komen—je moet de generator die ze aanmaakt vernietigen. Patenten individueel te lijf gaan zal het programmeren niet veilig stellen. Om dat te doen zullen we het patentsysteem om moeten gooien, zodanig dat dit nooit meer ontwikkelaars of gebruikers kan treffen.

Niets houdt ons tegen om beide tegelijk te doen: we kunnen de korte termijn bevechten en tegelijkertijd aan de lange-termijn oplossing werken. Wanneer we het goed aanpakken werken de korte-termijn schermutselingen in het voordeel van de langere termijn doordat men, hiermee telkens geconfronteerd, steeds meer het gehele probleem voor altijd zal willen oplossen. Belangrijk hierbij is om “slechte” softwarepatenten niet te verwarren met foute of ongeldige patenten. Iedere keer dat we een patent ongeldig laten verklaren, iedere keer dat we ermee dreigen zouden we duidelijk moeten stellen: “één patent minder is weer één bedreiging minder voor programmeurs — het doel is geen enkele bedreiging meer”

Het gevecht om softwarepatenten bereikt in de Europese Unie zijn hoogtepunt. Vorig jaar verwierp het Europees parlement definitief de patenten op software. In Mei draaide de ministerraad dit compleet terug en verergerde de richtlijnen zelfs nog. Gelukkig is al minstens één land teruggekomen op zijn beslissing. We moeten nu ons uiterste best doen om nóg een land zijn beslissing te laten terugdraaien en om de nieuwe lidstaten ervan te overtuigen dat softwarepatenten een slecht idee zijn. Zie ffii.org voor meer informatie over hoe je kunt helpen en contact leggen met andere activisten.