Deze vertaling bevat nog niet de wijzigingen die zijn gemaakt sinds 2021-05-10 in het originele Engelstalige artikel.

Je zou kunnen kijken naar deze wijzigingen. Lees ook de handleiding voor vertalingen voor informatie over het onderhouden van vertalingen van dit artikel.

Waarom we andere systemen niet aanbevelen

We worden vaak gevraagd waarom we een bepaald systeem niet aanbevelen—vaak een populaire GNU/Linux-distributie. Het korte antwoord is dat zij de richtlijnen voor vrije systeemdistributies niet volgen. Maar omdat niet altijd duidelijk is aan welke richtlijnen niet wordt voldaan, hier een lijst van bekende niet-vrije distributies met daarbij de reden waarom ze niet voldoen.

Om meer te weten te komen over de GNU/Linux-systemen die we wel aanraden, bekijk deze lijst van vrije GNU/Linux-distributies.

Behalve waar dit expliciet staat vermeld, voldoen de distributies op deze pagina niet aan de richtlijnen op minimaal twee belangrijke punten:

Hier is een lijst van enkele populaire niet-vrije GNU/Linux-distributies in alfabetische volgorde, met een korte uitleg hoe zij tekortschieten. Een complete uitleg is niet ons doel; als we eenmaal enkele redenen kennen waarom we een bepaalde distributie niet kunnen aanraden, blijven we niet zoeken naar alle redenen.

Een distributie zou kunnen zijn veranderd nadat we deze pagina voor het laatst hebben bijgewerkt; als je denkt dat èèn van de problemen die zijn beschreven op deze pagina verholpen zijn, laat het ons weten. We zullen een distributie alleen bestuderen of aanbevelen als de ontwikkelaars vragen om onze aanbeveling.

Arch GNU/Linux

Arch heeft geen beleid over het blokkeren van niet-vrije software via hun normale kanalen, en niet-vrije blobs worden geleverd met hun kernel, Linux.

Canaima

Canaima GNU/Linux is een distributie die is gemaakt door de overheid van Venezuela om computers met GNU/Linux te verspreiden. Hoewel het doel nobel is, kan Canaima niet worden aangeraden vanwege niet-vrije software die meegeleverd wordt.

Het hoofdmenu heeft een optie, “niet-vrije software installeren”, dat alle niet-vrije drivers installeert (zelfs diegene niet noodzakelijk zijn). De distributie distribueert ook blobs voor de kernel, Linux, en vraagt om niet-vrije toepassingen te installeren, waaronder Flash Player.

CentOS

We zijn niet bekend met andere problemen in CentOS dan de twee gebruikelijke: er is geen duidelijk beleid welke software meegeleverd kan worden en niet-vrije blobs worden meegeleverd met Linux, de kernel. Zonder duidelijk beleid kan er natuurlijk andere niet-vrije software in zitten die we over het hoofd hebben gezien.

Debian GNU/Linux

Het Sociale Contract van Debian vermeldt als doel om Debian volledig van vrije software te maken en Debian houdt niet-vrije software consequent buiten het officiële Debian-systeem. Debian beheert echter ook een pakketbron met niet-vrije software. Volgens het project maakt deze software “geen onderdeel uit van het Debian-systeem”, maar de pakketbron is geïnstalleerd op veel van de servers van het project en mensen kunnen deze niet-vrije pakketten vinden bij het doorbladeren van de online pakketlijst en wiki van Debian.

Er is ook een “contrib”-pakketbron; de pakketten erin zijn vrij, maar sommigen bestaan alleen maar om niet-vrije programma's te laden. Dit is helaas ook niet goed genoeg gescheiden van het hoofdsysteem van Debian.

Debian is de enige algemene distributie die niet-vrije blobs weert. Het probleem is echter niet helemaal verdwenen. De niet-vrije firmware-bestanden zitten in de niet-vrije repository van Debian, waarnaar wordt verwezen in de documentatie op debian.org en worden soms aanbevolen tijdens installatie voor de aangesloten randapparatuur.

Ook vragen sommige vrije programma's die onderdeel zijn van Debian om niet-vrije programma's te installeren. Met name de Debian-versies van Firefox en Chromium raden het gebruik van niet-vrije plug-ins aan.

Debian's wiki also includes pages about installing nonfree firmware.

Fedora

Fedora heeft een duidelijk beleid welke software kan worden bijgesloten in de distributie en lijkt zich er nauwgezet aan te houden. Dit beleid vereist dat de meeste software en alle lettertypen beschikbaar moeten zijn onder een vrije licentie, maar maakt een uitzondering voor bepaalde soorten niet-vrije firmware. Helaas leidt die beslissing ertoe dat Fedora niet voldoet aan de richtlijnen voor vrije systeemdistributies.

Gentoo GNU/Linux

Gentoo bevat installatie-instructies voor een aantal niet-vrije programma's in het hoofd-pakketsysteem.

Mandriva GNU/Linux

Mandriva heeft een beleid bepaald over wat in het hoofdsysteem kan worden meegeleverd. Het is gebaseerd op die van Fedora, wat betekent dat het ook bepaalde niet-vrije firmware toelaat in de distributie. Bovendien levert het software mee die is uitgebracht onder de originele Artistieke Licentie, terwijl dit een niet-vrije licentie is.

Mandriva levert ook niet-vrije software via aparte pakketbronnen.

Manjaro GNU/Linux

Manjaro heeft ook niet-vrije software in zijn distributiekanalen en heeft niet-vrije blobs in zijn kernel, Linux. Onder andere een commerciële office suite en spellen met DRM. De distributie raadt ook de installatie van niet-vrije stuurprogramma's aan.

Mint GNU/Linux

Mint heeft geen beleid tegen het meeleveren van niet-vrije software, het bevat niet-vrije binaire blobs in stuurprogramma's die ingepakt zijn in de kernel, en niet-vrije programma's in de pakketbronnen. Het bevat zelfs niet-vrije codecs.

openSUSE

openSUSE biedt een pakketbron met niet-vrije software aan. Dit voorbeeld toont aan dat “open” zwakker is dan “vrij”.

Red Hat GNU/Linux

De bedrijfsdistributie Red Hat volgt voornamelijk hetzelfde licentiebeleid als Fedora, met één uitzondering. Daarom kunnen we het niet aanbevelen om dezelfde redenen. Bovendien heeft Red Hat geen beleid tegen het beschikbaar maken van niet-vrije software voor het systeem door middel van aanvullende distributiekanalen.

Slackware

Slackware heeft de twee gebruikelijke problemen: er is geen duidelijk beleid welke software kan worden meegeleverd, en niet-vrije blobs worden meegeleverd in Linux, de kernel. Het wordt ook geleverd met de niet-vrije afbeeldingenweergave xv. Natuurlijk kunnen andere niet-vrije programma's op enig moment erin komen wanneer er geen duidelijk beleid is. Er is een officieuze lijst van niet-vrije software in Slackware.

SteamOS

SteamOS is een versie van GNU/Linux die wordt verspreid door Valve. Het bevat niet-vrije (private) software, waaronder de Steam-client en niet-vrije drivers. Steam gebruikt digitaal beheer van beperkingen (DRM) om beperkingen op te leggen op de software die het verspreidt, alsmede op de niet-vrije software die het promoot via de Steam-winkel.

SUSE GNU/Linux Enterprise

Naast de twee gebruikelijke problemen, zijn verschillende niet-vrije programma's beschikbaar om te downloaden van de officiële FTP-site van SUSE.

Tails

Tails gebruikt de standaard versie van Linux, die niet-vrije firmware-blobs bevat.

Ubuntu GNU/Linux

Ubuntu levert specifieke pakketbronnen met niet-vrije software, en Canonical promoot en raadt deze niet-vrije software aan onder de Ubuntu-naam in hun distributiekanalen. Ubuntu biedt de optie aan om alleen vrije pakketten te installeren, wat betekent dat het ook de optie aanbiedt om ook niet-vrije pakketten te installeren. Daarnaast bevat Ubuntu's versie van Linux firmware-blobs.

Het “Ubuntu Software Center” vermeldt niet-vrije (private) en vrije programma's op dezelfde lijst. Het is moeilijk om uit te zoeken welke programma's vrij zijn, omdat niet-vrije programma's die gratis gedownload kunnen worden met het woord “free” aangeduid worden.

Ubuntu lijkt commerciële verspreiding van exacte kopieën met de handelsmerken toe te staan; het verwijderen van de handelsmerken is alleen benodigd voor gewijzigde versies. Dat is acceptabel beleid voor handelsmerken. Dezelfde pagina maakt daaronder een onduidelijke bewering over “Ubuntu-patenten” zonder genoeg details te geven of dat agressie inhoudt of niet.

Die pagina verspreidt verwarring door de misleidende term “intellectuele eigendomsrechten” te gebruiken, wat onjuist veronderstelt dat handelsmerken en patentrecht wetten zijn die behoren in hetzelfde conceptuele raamwerk. Het gebruik van die bewoording is zonder uitzondering schadelijk, dus na het verwijzen naar een pagina die die term gebruikt, moeten we het altijd afwijzen. Echter zegt dat niets over Ubuntu als GNU/Linux-distributie.

Enkele andere distributies

Hier behandelen we enkele welbekende of grote niet-GNU/Linux-systeemdistributies die niet vrij zijn.

Android

Android, zoals uitgegeven door Google, bevat veel niet-vrije gedeeltes, maar ook veel vrije gedeeltes. De meeste vrije gedeeltes zijn uitgebracht onder een toegeeflijke licentie (geen auteursplicht), dus fabrikanten die Android meeleveren bij een product, maken die gedeeltes soms ook niet-vrij.

BSD-systemen

FreeBSD, NetBSD en OpenBSD bevatten allemaal instructies voor het verkrijgen van niet-vrije programma's in hun ports-systeem. Daarnaast bevatten hun kernels niet-vrije firmware-blobs.

Niet-vrije firmwareprogramma's die worden gebruikt met Linux, de kernel, worden “blobs” genoemd, en dat is hoe wij de term gebruiken. In BSD-terminologie betekent de term “blobs” iets anders: een niet-vrij stuurprogramma. OpenBSD en misschien ook andere BSD-distributies (“projecten” genoemd door BSD-ontwikkelaars) hebben het beleid om deze niet mee te leveren. Dat is het juiste beleid wat betreft stuurprogramma's; maar waar de ontwikkelaars vermelden dat deze distributies “geen blobs bevatten”, veroorzaakt dit een misverstand. Zij praten niet over firmware-blobs.

Geen van die BSD-distributies heeft beleid tegen het meeleveren van niet-vrije binaire firmware die geladen kan worden door vrije stuurprogramma's.

Chrome OS

Het centrale onderdeel van Chrome OS is de niet-vrije Chrome browser. Er kan ook andere niet-vrije software op staan.

/e/

/e/ (eerder: eelo) is een aangepaste versie van Android, die niet-vrije bibliotheken bevat.

Haiku

Haiku bevat software die niet mag worden gewijzigd. Het bevat ook niet-vrije firmware-blobs.

LineageOS

LineageOS (voorheen CyanogenMod) is een gewijzigde versie van Android, die niet-vrije programmabibliotheken bevat. Er wordt ook uitgelegd hoe niet-vrije toepassingen, die Google verspreidt samen met Android, geïnstalleerd kunnen worden.

ReactOS

ReactOS is bedoeld als een vrije vervanging voor Windows. Een van de genoemde doelen van het project is om niet-vrije software en stuurprogramma's voor Windows te faciliteren.